Góry Opawskie: Nysa i Otmuchów - kraina jezior i gór

Nysa i Otmuchów - kraina jezior i gór

Nysa – nazywana Śląskim Rzymem, miasto powiatowe 42 tys. mieszkańców położone nad Nysą Kłodzką na Przedgórzu Sudeckim. Miasto jest jednym z najstarszych, a historycznie jednym z największych i najbogatszych na Śląsku. Nysa po raz pierwszy została wzmiankowana w 1223 r., kiedy to została lokowana na prawie flamandzkim, ale wiadomo, że osada mogła istnieć w tym miejscu już w X w. podczas panowania Bolesława Krzywoustego. W XVI wieku do Nysy jako swojej głównej rezydencji przenoszą się biskupi wrocławscy. Wtedy rozpoczyna się największy rozwój Nysy. Miasto staje się ośrodkiem, naukowym, budowane są liczne kościoły i inne zabytki. W XVIII w. zmienia się charakter Nysy, miasto staje się potężną pruską twierdzą. Wokół budowane są potężne fortyfikacje, istniejące do dziś. II wojna światowa nie oszczędza miasta, jest bardzo zniszczone, część zabudowy już nigdy nie zostaje odbudowana.

Wspólnie z Euroregionem Pradziad zabieram Was na wycieczkę po atrakcjach turystycznych na terenie polskiej części Euroregionu Pradziad. Przygotowałem dla turystów pragnących spędzić weekend w naszym regionie pięć tras. Będą to zarówno piesze wycieczki po miastach oraz trasy rowerowe. Opisane na stronie trasy znajdują się na portalu traseo.pl. Po zainstalowaniu aplikacji traseo na telefonie i pobraniu bezpłatnej mapy Euroregionu Pradziad można za pomocą GPS podążać trasą wycieczki.

Projekt „Czesko-polskie zarządzanie destynacją turystyczną, II. etap” jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa. „Przekraczamy granice”

Naszą wycieczkę rowerową zaczynamy w centralnym miejscu Nysy na Rynku. To trzeci największy Rynek miast Śląskich na planie wydłużonej ćwiartki koła. Stoi tu kilka ciekawych zabytków. Największy z nich Bazylika św. Jakuba i Agnieszki to największa nyska świątynia. Jest potężną gotycką świątynią z wielkim dachem zaliczanym do najbardziej stromych w Europie. Wnętrze trójnawowe wsparte na potężnych 12 kolumnach po każdej stronie. W nawie głównej żyrandol z 1598 r. Ołtarz główny to tryptyk z dawnych kaplic bocznych, których w kościele znajduje się kilka. Pochowanych jest tutaj ośmiu biskupów wrocławskich. II wojna światowa doszczętnie zrujnowała kościół, stąd wyposażenie jest dziś skromne.

Tuż obok bazyliki stoi potężna dzwonnica o wysokości 45 m, nigdy nie dokończona. Wybudowana na wzór włoskiej Campanilli w założeniu miała mieć 100 m wysokości. Niegdyś największy dzwon ważył 8200 kg. W dzwonnicy mieści się Skarbiec św. Jakuba. Na trzech szklanych piętrach prezentowane są dzieła nyskich dzwonników. Są to głównie naczynia liturgiczne.

Po drugiej stronie Rynku znajduje się Ratusz. Pierwsza budowla w tym miejscu stała od XIV w. W kolejnych wiekach, często ulegał zniszczeniu, przez pożary czy trzęsienie ziemi. Do II wojny stała tu gotycka 90 m wieża, która została zniszczona. W 2008 r. zakończono odbudowę nowej wieży wzorowanej na historycznej. Wieża jest udostępniona i możemy podziwiać z niej panoramę miasta.

Za Ratuszem znajduje się piękna renesansowa kamienica z początku XVII w. To dawny Dom Wagi Miejskiej, w którym mieścił się urząd miar i wag. W elewacji znajduje się kula armatnia z 1807 r.

Przy Rynku odnajdziemy też piękną barokową studnię zbudowaną w 1686 r która miała chronić przed zatruciem wody. Na szczycie dwugłowy orzeł habsburski.

Przejeżdżamy deptakiem z fontanną, przed sobą mamy Wieżę Ziębicką czyli jedną z czterech średniowiecznych bram w murach obronnych. Powstała w poł. XIV w. w stylu gotyckim, ceglana z wmurowanym w ścianie lwem, który został przywieziony z bitwy w Ziębicach.

W pobliżu znajduje się Bastion św. Jadwigi. To jeden z 10 bastionów fortyfikacji , które rozpoczęto budować w 1643 r. W latach 1741-58 przebudowany przez Prusaków, Nysa stała się wówczas potężną twierdzą. Istniał tu magazyn broni, a trakcie oblężenia Nysy laboratorium, gdzie przygotowywano amunicję. W 1870 r. pełnił funkcję więzienia dla jeńców francuskich. Następnie był koszarami i magazynem żywności. Dziś udostępniony turystom jest miejscem imprez turystycznych. W Bastionie znajduje się Centrum Informacji Turystycznej.

Następny zabytek na naszej trasie to Wieża Bramy Wrocławskiej – kolejna pozostałość średniowiecznych murów miejskich. Powstała w XIV w. ma 33 m wysokości, a wejście do niej znajdowało się z poziomu murów miejskich. W swojej historii była także więzieniem.

Teraz do zobaczenia mamy dwa zabytki związane z Biskupami Wrocławskimi.

Pierwszy z nich to Dwór Biskupi stojący w miejscu pierwszego zamku Biskupów Wrocławskich. Obecny wygląd budynku pochodzi z XVII-XIX w. Dziś znajduje się tu hotel i restauracje.

Drugi z budynków, stojący po drugiej stronie ulicy to Pałac Biskupi, którego budowa trwała aż 100 lat i zakończona została w 1729 r. Jest barokową budowlą z dziedzińcem wewnątrz. W pałacu mieszkali Biskupi Wrocławscy, to tutaj spotkali się cesarz austriacki Józef II i król Prus Fryderyk II. Dziś w pałacu mieści się Muzeum Ziemi Nyskiej.

Stąd nie daleko już do jednego z najpiękniejszych zakątków Nysy jakim jest Rynek Solny. Plac otoczony jest barokowymi kamienicami. Najstarszy z nich to seminarium św. Anny, dziś Państwowa Szkoła Muzyczna. Dalej piękny kościół jezuicki – Wniebowzięcia NMP w stylu barokowym z 1688 r. z dwiema wieżami, wzorowany na kościele rzymskim II Gesu. Na elewacji cenne drewniane figury świętych jezuickich. Przy Rynku Solnym znajduje się również Carolinum, dzisiejsze liceum, w czasie budowy miało być uniwersytetem, ale z powodu śmierci biskupa nie podpisano dokumentów. W murach szkoły kształcili się m.in. Michał Korybut Wiśniowiecki czy Jakub Sobieski. Jeszcze jednym ciekawym budynkiem jest dom zakonny sióstr Elżbietanek założony przez bł. Marię Luizę Merket. Klasycystyczny budynek zdobią figury św. Michała Archanioła i św. Barbary.

Podążamy dalej, na końcu ulicy Celnej piękna fontanna Trytona z 1701 r. zbudowana z marmuru.

W pobliżu znajduje się kolejny piękny nyski kościół – św. Piotra i Pawła. Świątynia w stylu barokowym wraz z klasztorem Bożogrobców powstała na początku XVIII w. Posiada dwie duże wieże. Wnętrze w stylu barokowym zachwyca bogactwem, przede wszystkim na uwagę zasługują polichromie braci Schefflerów. Tak samo jak m.in. kościół św. Michała Archanioła w Prudniku wzorowany był na kościele na Małej Stranie w Pradze.

Po zwiedzeniu kościoła wjeżdżamy do parku miejskiego, który powstał w miejscu dawnych fortyfikacji. Do dziś znajdziemy tu relikty dawnej fosy, jednak największą atrakcją parku jest Fort Wodny. Pierwsze fortyfikacje zbudowali w tym miejscu Austriacy, jednak po zdobyciu miasta przez Prusy zostały przebudowane na fort wodny. Fort został zdobyty w 1807 r. i zniszczony, później pełnił rolę magazynu amunicji.

Wyjeżdżamy z parku miejskiego, wjeżdżamy pod górę na zaporę na Nysie Kłodzkiej. Naszym oczom ukazuje się potężna tafla wody, a w oddali szczyty Sudetów: Gór Opawskich, Jeseników i Gór Rychlebskich. Jesteśmy nad Jeziorem Nyskim. Sztuczny zbiornik retencyjny został zbudowany w 1971 r., ma 2077 hektarów, pojemność całkowita zbiornika to 123,44 miliona metrów³. Oprócz funkcji przeciwpowodziowych jezioro jest miejscem uprawiania sportów wodnych i rekreacji. Na wałach zbiornika kilka lat temu zbudowano ścieżkę rowerową, z której chętnie korzystają mieszkańcy i turyści. Jezioro to także miejsce dużych imprez, najbardziej znana to Festiwal Ognia i Wody.

Poruszamy się teraz koroną wałów asfaltową ścieżką w kierunku Nyskiego Ośrodka Rekreacji z polem namiotowym i plażą. Dalej nad brzegiem jeziora kierujemy się do wsi Głębinów, częściowo zatopionej wodami jeziora. Za wsią nieco oddalamy się od wody i przez Wójcice podążamy do widocznego już Otmuchowa.

Otmuchów – małe urokliwe miasteczko położone nad Nysą Kłodzką między Jeziorem Nyskim a Otmuchowskim. To właśnie Otmuchów dał początek biskupów na Ziemi Nyskiej, którzy po pewnym czasie swoją siedzibę przenieśli do Nysy.W panoramie miasta dominuje duża bryła kościoła oraz wzgórze z zamkiem. Dziś miasto znane jest z odbywającego się od wielu lat Lata Kwiatów. Ulice miasta w lipcu na kilka dni zamieniają się w wystawy kwiatów, imprezie towarzyszą liczne wydarzenia rozrywkowe.

Na centralnym placu miasta znajduje się renesansowy Ratusz z XVI w. z dekoracją sgraffitową oraz zegarem słonecznym. Wyżej na wzniesieniu potężny kościół św. Mikołaja i Franciszka Ksawerego z dwiema wieżami. Świątynia w stylu barokowym została zbudowana w latach 1690-1701. Wnętrze trójnawowe, bogato zdobione m.in. w freski Karola Dankwarta, autora dzieł w bazylice na Jasnej Górze.

Ponad miastem na wzgórzu wznosi się potężny zamek – dawna siedziba biskupów wrocławskich. Budowla powstała w XIII w. jako zamek dla biskupa wrocławskiego. Później budowlę rozbudowano, czyniąc z niej ufortyfikowaną rezydencję i biskupi skarbiec. W kolejnych wiekach obiekt jest rozbudowywany aż do wojny trzydziestoletniej gdy pada ofiarą wojsk szwedzkich. Zamek zostaje odbudowany a po sekularyzacji trafia w ręce Hohenzollernów, którzy ofiarują go Wilhelmowi von Humboldt. Nowy właściciel burzy zniszczone części zamku pomniejszając go. Dziś obiekt jest własnością gminy, mieści się tu hotel i restauracja. Częściowo możemy go także zwiedzić wspinając się po „końskich schodach” na wieżę z której możemy podziwiać piękną panoramę na okoliczne jeziora i góry.

Po odwiedzeniu zamku wracamy do miasta. Otmuchów opuszczamy wyjeżdżając ul. Mickiewicza. Po przekroczeniu Nysy Kłodzkiej skręcamy w lewo. Wjeżdżamy na wały, na których znajduje się ścieżka rowerowa utwardzona żwirem. Teraz znów zbliżamy się do Jeziora Nyskiego. Cały czas trzymamy się żwirowej ścieżki okrążając Jezioro Nyskie. Jadąc wałami często możemy oglądać ptactwo wodne zamieszkujące akwen. Jednak najpiękniejsze nad jeziorem są spektakle zachodów słońca. Gdy czerwone niebo odbija się w tafli wody. W Białej Nyskiej wjeżdżamy na asfaltową ścieżkę i koroną wałów docieramy do Nysy, gdzie kończymy naszą wycieczkę.